In het voorjaar van 2021 gaven Henk Neven en Hans Eijsackers een masterclass in Brussel. Daar ontstond het idee voor het festivalthema van 2023: Wanderlust. In hun eigen woorden:

‘Ondanks de nog zware beperkingen, genoten we ervan weer onderweg te zijn, te kunnen werken en ons met getalenteerde duo’s aan liederen te kunnen wijden. Terwijl we in een warme auto de stad uit reden, praatten wij over het romantische idee van wandern. Op dat moment werden we getroffen door een gezin met jonge kinderen dat op straat zat. Onder een dunne deken leken ze te berusten in hun lot. Hun redenen om huis en haard achter te laten en hun weg te gaan, waren waarschijnlijk andere dan in Brussel op een koude stoep zitten. Inmiddels is het thema helaas actueler dan ooit. De afgelopen jaren komt door verbijsterende ontwikkelingen een ongekende vluchtelingenstroom op gang. Hier willen en moeten we aandacht aan besteden.’

Wanderlust
‘Tijdens het festival van 2023 is het thema daarom Wanderlust: het sterke verlangen te reizen en de wereld te ontdekken. Het verlangen om ergens anders naartoe te gaan en op zoek te gaan naar nieuwe ervaringen buiten de eigen leefwereld. Je kunnen afkeren van de sleur van het dagelijkse leven en van routine, of zelfs het afwijzen van sociale conventies. Tijdens de recitals, de masterclass en de educatieve projecten ligt de aandacht dus op wandern: reizen, dwalen, begaande wegen en nieuwe paden die personages bewandelen uit idealisme, liefde, rampspoed, religieuze overtuiging, nieuwsgierigheid of nostalgie. De negatieve én positieve aspecten van de noodzaak om op pad te gaan komen aan bod.’

Meer dan alleen wandelen
‘Het Duitse wandern staat voor meer dan wandelen of te voet gaan’, verduidelijken ze. ‘Het betekent ook zwerven en dwalen, het bekende achter laten. Lange tijd was het de enige manier van vervoer en mensen gingen alleen op pad met een doel. Pelgrims aanvaardden lange tochten voor een hoger doel. Johann Sebastian Bach liep vierhonderd kilometer om zijn idool Buxtehude te ontmoeten. Handeldrijvers liepen van stad naar stad en soldaten marcheerden naar het volgende slagveld. Een van de oudste voorbeelden van vastgelegde voettochten zonder praktisch doel is de beklimming van de Mont Ventoux door de Italiaanse dichter Petrarca. In een brief aan een vriend beweerde Petrarca “de eerste mens te zijn sinds de klassieke oudheid die een bergtop besteeg omwille van het uitzicht van de top, louter uit begeerte om zijn bijzondere hoogte nader in ogenschouw te nemen.”’

Een spiegel voor de innerlijke wereld
‘Tijdens de romantiek werd wandern een manier om inzicht in je eigen zielenleven te verkrijgen. Dichters als Goethe, Novalis en Eichendorff ondernamen grote voetreizen. In de literatuur en poëzie werd het landschap een spiegel voor de innerlijke wereld. Kunstenaars spiegelden in hun werk de tijdgeest waarin mensen zochten naar eenzaamheid om de kosmos in zichzelf te vinden. De combinatie van fysieke inspanning en inzicht in de ziel werd een doel op zich.’

Wandern als metafoor
‘Door de eeuwen kreeg wandern een filosofische lading: gaan of worden versus zijn oftewel je levensweg afleggen los van het vertrouwde. Daarbij staat ‘weg’ staat niet alleen voor het pad zelf, maar ook voor de manier waarop die wordt afgelegd. Want de eerste stap van een reis kan om verschillende redenen gezet worden. Of het nu is uit nieuwsgierigheid, liefdesverdriet, drang naar avontuur, heimwee, nostalgie of -zoals bij het gezin op de Brusselse stoep – bittere overlevingsdrang, bij aankomst zijn de wereld en de ziel anders dan ze waren bij vertrek.’

Henk Neven & Hans Eijsackers